Sistemi i Lagunës Kune-Vaini (KVLS) në veri të Shqipërisë është një korridor i rëndësishëm ekologjik për rreth 200 lloje shpendësh në rrugët e tyre të migrimit. Ekosistemet e tij të pasura mbështesin jetesën e komuniteteve lokale, veçanërisht bujqësinë, peshkimin dhe turizmin.
Për shkak të ndryshimeve klimatike, kjo mrekulli ekologjike është nën kërcënim. Por një projekt i prioritizuar përmes procesit të Planit Kombëtar të Përshtatjes (NAP) për mbrojtjen e lagunës po tregon se si puna me ekosistemet mund të ndihmojë komunitetet të përgatiten dhe të përballen me ndikimet e ndryshimeve klimatike në të gjithë Shqipërinë. Përmbytjet më të shpeshta dhe më intensive janë një nga kërcënimet më serioze të ndryshimeve klimatike me të cilat përballen shqiptarët. Familja e Brahim Demit është një nga shumë që ka bujqësi në rajon për më shumë se një shekull. Në vitin 2008, ferma Demi u përmbyt në një nga përmbytjet më shkatërruese që ka goditur ndonjëherë rajonin.”Ajo përmbytje mbuloi gjithë tokën këtu, pemët dhe gjithçka që kishim,” kujton ai.
Që nga viti 2008, Demi ka vazhduar të vuajë pasojat e përmbytjeve. “Si pasojë e vërshimit të ujërave të kripura, ne jemi detyruar të ndërrojmë disa herë të korrat. Këtu kishim rrush dhe qershi, por sot janë zhdukur, janë tharë fare. Ato duhet të zëvendësohen me varietete të tjera që përshtaten me tokën e re”, thotë Demi, e cila tani po eksperimenton me rritjen e agrumeve.Përmbytjet më të shpeshta dhe më intensive janë një nga kërcënimet më serioze të ndryshimeve klimatike me të cilat përballen shqiptarët.
Violeta Nodca, një fermere nga qyteti fqinj i Lezhës, ka pësuar në mënyrë të ngjashme përmbytjet e shumta vitet e fundit. “Gjatë përmbytjeve, uji shkatërron të korrat tona dhe kullotat, bagëtinë tonë”, thotë ajo. Përveç dëmtimit të të korrave, Nodca thotë se përmbytjet kanë vënë presion mbi industrinë vendase të turizmit. “Nëse shteti kujdeset për këtë lagunë, kjo do të sjellë një zhvillim më të madh për fshatin tonë”, thotë ajo.
Mes viteve 1997 dhe 2017, përmbytjet shkaktuan 218 milionë dollarë dëme në Shqipëri. Deri në vitin 2030, një e treta e zonave bregdetare të vendit pritet të goditen rregullisht nga përmbytjet. Toka bujqësore e përmbytur dhe rritja e kripës së tokës kanë pasur tashmë ndikime serioze në bujqësi dhe peshkim – sektorë që punësojnë mbi një të tretën e shqiptarëve.Fatkeqësi të tilla kanë nxitur qeverinë shqiptare të gjejë zgjidhje afatgjata. Për t’iu përgjigjur rreziqeve klimatike si përmbytjet 2010–2011, Shqipëria nisi procesin e saj PNV në 2015.
