Për të shënuar Ditën Botërore të Zogjve Migratorë më 13 maj, fondacioni aktiv ndërkombëtar i mbrojtjes së natyrës EuroNatur dhe organizata e tij partnere shqiptare PPNEA (Mbrojtja dhe Ruajtja e Mjedisit Natyror në Shqipëri) po tërheqin vëmendjen për një kërcënim të madh për zogjtë migratorë të Evropës pasi qeveria shqiptare po këmbëngul për ndërtimin e një aeroporti në Lagunën e Nartës. Vjosa – një nga lumenjtë e fundit të egër, të mëdhenj dhe të papenguar të Evropës, i cili u shpall park kombëtar më 15 mars të këtij viti – derdhet në Adriatik këtu, në një zonë bregdetare kryesisht të paprekur. Ligatinat prej 42 km² luan një rol qendror në migrimin e shpendëve përgjatë bregut të Adriatikut dhe është, ndër të tjera, një terren i rëndësishëm ushqimor për pelikanë dalmat të rrezikuar.
Ndonëse Laguna e Nartës gëzon status të mbrojtur kombëtar dhe ndërkombëtar, kryeministri i Shqipërisë Edi Rama po ndërton aktualisht një aeroport pikërisht në këtë zonë, për të nxitur turizmin në jug të vendit. Protestat masive kundër këtyre planeve nuk kanë ardhur vetëm nga organizatat shqiptare për ruajtjen e natyrës. Konventa e Bernës, një nga konventat më të rëndësishme të ruajtjes së natyrës për mbrojtjen e biodiversitetit në Evropë, gjithashtu kritikoi ashpër ndërtimin e planifikuar të aeroportit në mbledhjen e Byrosë së saj në fund të marsit 2023. Konventa e Bernës i referohej edhe Parkut Kombëtar të Vjosës. Ai tha se ky proces shembullor mund të përfundojë vetëm kur e gjithë delta e Vjosës, duke përfshirë vendndodhjen e aeroportit të planifikuar, mbrohet plotësisht. Autoritetet shqiptare u kërkuan edhe një herë të ndalonin ndërtimin e aeroportit të Vlorës në deltën e Vjosës.
“Këto deklarata shumë të qarta nga Konventa e Bernës nuk lënë asnjë dyshim se puna e ndërtimit në këtë projekt të paligjshëm në shkallë të gjerë duhet të ndalet menjëherë,” thotë Annette Spangenberg, Shefja e Ruajtjes së Natyrës në EuroNatur. “Kështu Konventa e Bernës i bashkohet një liste të gjatë të atyre që kritikojnë aeroportin. Tashmë kryeministri Edi Rama duhet të veprojë më në fund.”
Shifrat e fundit të marra nga regjistrimi dyjavor i shpendëve i kryer në prill të këtij viti vërtetojnë vlerën ekologjike të Lagunës së Nartës. “Në vetëm 14 ditë, ne zbuluam më shumë se 110 lloje të ndryshme zogjsh, duke përfshirë specie të rrezikuara, si p.sh. “Nëse mendoni se në pranverë migrimi i shpendëve zgjat rreth tre muaj, mund të imagjinoni se sa specie dhe individë përdorin Lagunën e Nartës si një zonë pushimi. Nëse një aeroport do të fillonte të funksiononte këtu, do t’i jepte fund këtij spektakli mbresëlënës”, shton ornitologia.
Rruga e fluturimit Adriatik
Shumë nga zogjtë e ujit nga Evropa Qendrore, Veriore dhe Lindore përdorin rrugën migratore të njohur si “Rruga e Adriatikut”, e cila përshkon Ballkanin, Detin Adriatik dhe Italinë Jugore për të arritur në Afrikën e Veriut. Një nga zonat më të rëndësishme të pushimit në këtë rrugë është Laguna e Nartës në bregdetin shqiptar.
Dita Botërore e Ligatinave festohet dy të shtuna çdo vit – në maj dhe në tetor – për të theksuar nevojën për bashkëpunim ndërkombëtar në ruajtjen e shpendëve shtegtarë. Ngjarjet përfshijnë festivale zogjsh, programe edukative dhe shfaqje filmash. Këtë vit, kjo ditë ka temën e shkurtër, por të përmbledhur të “Ujit”.
