Autoritetet në Shqipëri, Bosnjë dhe Hercegovinë, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut po dështojnë në luftën kundër landfilleve ilegale,ndersa mjedisi dhe publiku po paguajnë çmimin.Artoni ka dëgjuar vetëm histori për piknikët familjarë dhe ditët e kaluara duke peshkuar në Moravën e Binces, lumi që rrjedh nëpër fshatin Arton në Kosovën lindore.
“Prindërit e mi më tregonin shpesh se si e përdornin lumin për not dhe peshkim,” tha Arton për BIRN, duke qëndruar në bregun e lumit Morava e Binces/Binacka Morava.Tani nuk ka peshkatarë apo piknik;në vend të kësaj, lumi është i përmbytur me shishe plastike dhe mbeturina të tjera, një deponi e improvizuar dhe ilegale.
Vende të tilla dëmtojnë bukurinë natyrore dhe të ndërlidhur të Kosovës, Bosnjë dhe Hercegovinës, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, ku autoritetet mbyllin sytë në shkallë industriale ndaj mbeturinave të pakujdesshme që po shkatërrojnë mjedisin duke ndotur ujërat nëntokësore dhe tokat bujqësore dheduke kontribuar në emetimet e metanit.Nëpërmjet pyetësorit online, 152 të anketuar në katër vendet e Ballkanit kanë identifikuar gjithsej 120 deponi ilegale.
Ato përfshijnë lumin Drin në kufirin e Bosnjës dhe Serbisë.
Dejan Furtula i Qendrës Eko të Vishegradit tha se rreth 5,000 metra kub mbeturina bllokohen në Drinë në një pikë nga një pengesë e improvizuar me fuçi nafte të ngritura për të mbrojtur një hidrocentral në lumin pranë Vishegradit.“Mbetjet vijnë nga të gjitha anët dhe skena është gjithmonë e njëjtë,” tha Furtula për BIRN.“Plehrat nuk hidhen nga qytetarët e Vishegradit, por nga ata që jetojnë në qytetet në rrjedhën e sipërme, në Rudo, Foçë dhe Gorazde,” tha ai.“Njerëzit ndihen të pafuqishëm.Lumi është i helmuar, ndikon në peshkim, e bën të pamundur shfrytëzimin e lumit për turizëm.Është shkatërruese.”
Sondazhi i BIRN tregoi se një shumicë dërrmuese e njerëzve nuk besojnë se autoritetet në vendin e tyre po bëjnë mjaftueshëm për të trajtuar problemin e deponive të paligjshme;shumica janë të vetëdijshëm për kërcënimin ndaj mjedisit dhe shëndetit të tyre, por shumë pak janë të përgatitur të raportojnë deponitë ilegale tek autoritetet.Nga 30 të anketuar në Shqipëri, shumica thanë se kishin dijeni për deponi ilegale pranë shtëpisë së tyre.Në disa raste, autoritetet janë drejtpërdrejt përgjegjëse: në Nedici, afër Brezës, rreth 30 kilometra në jug të kryeqytetit boshnjak të Sarajevës, bashkia lokale ka funksionuar një landfill të madhe mbeturinash si një stacion transferimi gjatë rrugës për në landfillin rajonal, pavarësisht se nuk ka njëleje.Deponia po ndot pyllin përreth dhe lumin Stavnja dhe prek rrugën R-444.“Plehrat nga kjo deponi tërhiqen herë pas here, por problemi ka vazhduar për 15 vjet,” tha Mirnes Ajanoviç, një këshilltar lokal në komunën fqinje të Vares dhe një kritik i zëshëm i deponisë.
