Propozimi i Komisionit Evropian për teknikat e reja gjenetike u mirëprit gjerësisht nga Parlamenti Evropian – përveç të Gjelbërve, të cilët e kritikuan atë për premtime boshe, duke shkuar kundër ligjit të BE-së dhe se ishte më shumë politik sesa i bazuar në shkencë.Propozimi i Komisionit për të lehtësuar rregullat mbi teknikat e reja gjenetike (NGT) ka ndezur një debat të mprehtë në Parlamentin Evropian.Ligjvënësit e ulur në Komitetin e Bujqësisë të Parlamentit (AGRI) shkëmbyen pikëpamje të enjten (6 korrik) me Claire Bury, përfaqësuesen e Komisionit Evropian që kishte ardhur për të mbrojtur projektin.Ky tekst i shumëpritur përfaqëson një hap të vërtetë përpara për shumë eurodeputetë – nga qendra e majtë në të djathtën ekstreme.Deri më tani, varietetet e bimëve të prodhuara duke përdorur këto NGT kanë qenë subjekt i Direktivës OMGJ [Organizmat e Modifikuar Gjenetikisht] të vitit 1999, të rishikuar në 2001, me një proces rigoroz autorizimi dhe kërkesa strikte për gjurmueshmëri dhe etiketim.Në propozimin e tij, ekzekutivi i BE-së bën dallimin midis NGT-ve që shkaktojnë pak mutacione, të cilat teorikisht mund të ndodhin në natyrë – dhe atyre që shkaktojnë mutacione më komplekse.Tani, varietetet në këtë kategori të parë do të jenë “ekuivalente me produktet konvencionale” dhe, për rrjedhojë, nuk do t’i nënshtrohen më kufizimeve të OMGJ-ve.
Organike, herbicide, patenta
“BE nuk duhet të jetë vendi i fundit në botë për të vendosur mjete për të arritur objektivat e Marrëveshjes së Gjelbër”, theksoi eurodeputetja liberale Irène Tolleret, duke iu referuar Britanisë së Madhe, e cila ka prezantuar legjislacionin për modifikimin e gjeneve që nga largimi nga BE. SHBA dhe Kina gjithashtu merren shpesh si modele nga ata që favorizojnë përshpejtimin e procedurave.Bimët e modifikuara me gjen shpesh përshtaten për të qenë më elastike ndaj ndryshimeve klimatike ose dëmtuesve. Si të tilla, ato janë të rëndësishme për arritjen e objektivave të BE-së nga Farm to Fork të përcaktuara në Marrëveshjen e Gjelbër Evropiane, përkatësisht një reduktim 50% në përdorimin e pesticideve dhe një reduktim 20% në përdorimin e plehrave sintetike deri në vitin 2030, jane shprehur deputetet ne favor te tekstit.”Të dhënat janë inkurajuese, me provat e kryera që nga viti 2015 që tregojnë se NGT-të reduktojnë përdorimin e pesticideve me 33% ose 21% në varësi të treguesve,” shtoi përfaqësuesi i Komisionit.Këto varietete të reja do të kontribuojnë gjithashtu në pasurimin gjenetik të të korrave, biodiversitetin dhe diversifikimin e produkteve ushqimore, argumentuan disa eurodeputetë.Megjithatë disa pyetën pse bujqësia organike nuk do të ishte në gjendje të përfitonte nga NGT-të, me eurodeputeten socialiste Clara Aguilera duke u fokusuar në kategorinë e parë të NGT-ve që përjashtohen nga korniza për OMGJ-të.Bury u përgjigj se prodhuesit organikë mund të autorizohen ende për të përdorur NGT, por vetëm në një fazë të mëvonshme dhe me “garanci”.Çështja tjetër e ndjeshme ka të bëjë me produktet NGT rezistente ndaj herbicideve, të cilat janë akuzuar për rritjen e përdorimit të produkteve sintetike. Ndërsa një version fillestar i tekstit i kishte vendosur këto varietete në kategorinë e dytë – si OMGJ-të – ato nuk shfaqen më në dokumentin përfundimtar.”Si mund t’i dekurajojmë fermerët nga përdorimi i pesticideve?” E pyeti eurodeputeti Tolleret.Komisioni Evropian pranon se kjo “nuk është adresuar” në propozimin e NGT dhe pret që shtetet anëtare të vendosin për këtë çështje.Eurodeputetët ishin gjithashtu të shqetësuar për aksesin në këto teknika, veçanërisht për fermat e vogla.
